Vrijdagmiddag 30 november 2018 hebben raadsleden Bartele Boersma en Ron Leen de door Streekwurk in Mantgum (MFC Wjukken) georganiseerde masterclass over de toekomst van de particuliere woningvoorraad in Fryslân bezocht. Onze wethouder Hein Kuiken bevond zich ook onder de deelnemers. Tijdens de masterclass stond de vraag centraal wat voor effect de verwachte bevolkingskrimp in onze provincie heeft op het particuliere woningbestand.
Het was een interessante middag met in totaal vier presentaties. De eerste presentatie was van Jelmer Hitzert van het Fries Sociaal Planbureau. Hij wees ons erop dat er een vergrijzingsgolf aankomt, maar dat daarna deze ook weer weg ebt. En dan? Wat gebeurt er met het grote particuliere woningbestand van de huidige “grijsaards”? Een groot aandeel van de 70-plussers beschikken over een eigen woning. Op de langere termijn zal er sprake zijn van een groot aanbod van particuliere woningen met een relatief groot onderhoudsachterstand. Wie gaan die woningen kopen? Wat is de impact van dit aanbod op de woningmarkt? Hoe wordt de achterstand met betrekking tot de duurzaamheidsmaatregelen opgelost? Zeker in relatie tot de particuliere woningen van mensen met een laag inkomen. Als hier niet adequaat op gereageerd wordt dan kan dit een grote ongelijkheid creëren. Daarom is het nodig om als lokale politiek hierover voor de langetermijnvisie te ontwikkelen en regionaal samen te werken met andere gemeenten. Het vraagt ook wat van de lokale keuzes op de korte termijn, wees je bewust van de keuzes die je maakt.
De tweede presentatie kwam vanuit de woordvoerder van Elkien. Elkien bouwt op basis van demografische verwachtingen en ontwikkelingen. Er is daarbij veel overleg met de kleine dorpen om te beoordelen wat hier nodig is aan nieuw- of verbouw. De verwachte trend voor de komende 20 jaar is een daling van het aantal huishoudens. Elkien wijst erop dat de kavels die nu voor woningbouw worden uitgegeven het woningoverschot voor de nabije toekomst vormen. Elkien hanteert het motto Van Krimp naar Kracht! Kijk naar de kansen en benut die.
Het verhaal van de NVM was dat de ontwikkelingen in de provincie Fryslân de landelijke ontwikkelingen volgen, alleen liggen de prijzen wel een stuk lager dan in de rest van Nederland. Dit biedt misschien een grote kans voor nieuwe bewoners uit de duurdere regio’s van Nederland. In Friesland kun je goed en betaalbaar wonen!
Als laatste gaf makelaar Jan de Waard uit Franeker een prikkelend verhaal. Zijn stelling is dat als “we” niet faciliteren, iedereen wegloopt uit Friesland. Maar ook dat we niets fout kunnen doen, omdat er geen doelstellingen zijn geformuleerd, er geen regie wordt gevoerd en we niet faciliteren. Kortom als je niets doet, doe je ook niet fout. Behalve dat je dan niets doet..
Volgens De Waard kunnen we de geschetste negatieve ontwikkelingen keren door wél een visie te ontwikkelen. Bijvoorbeeld door Fryslân te promoten bij de rest van Nederland en door Fryslân te ontsluiten middels snel openbaar vervoer via de Afsluitdijk. Maar ook door dorpen te faciliteren door hen de ruimte te geven om zelf met ideeën en voorstellen te komen.
Een andere interessante stelling van Jan de Waard was dat de gehanteerde beeldkwaliteitsplannen voor woningbouw absoluut niet aansluiten op de bestaande woonbehoeften. “Bouw wat de markt wil in plaats van wat het beeldkwaliteitsplan voorschrijft.” Als voorbeeld noemde hij de nieuwbouw in Freyhof in Harlingen.
Kortom, het was een interessante middag over een boeiende uitdaging op het gebied van particulier woningbezit. Zoals Hein Kuiken het tenslotte zei: ‘we moeten niet blijven hangen in de analyse, maar nu ook aan de slag gaan’. Dit moeten wel in nauwe samenwerking met de betrokken burgers doen en vervolgens met de coöperaties, de gemeenten, de provincie en het Rijk. En we moeten rekening houden met het feit dat mensen heel slecht zijn in het definiëren van hun toekomstige woonbehoeften, wat iemand tijdens de masterclass opmerkte.
Er ligt een grote uitdaging, ook voor onze eigen gemeente Harlingen.
PvdA Harlingen
Ron Leen, Welmoed Konst, Bartele Boersma, Jacqueline Huizenga en Edwin Helvrich
